
در علوم عصبشناختی، میخواهیم درباره مغز و اجزای سازنده آن، بیشتر بدانیم و رابطه فعالیتهای مغزی را با مثلا حافظه و یادگیری در انسان، بهتر بشناسیم. به همین خاطر، سؤالاتی از این قبیل که مغز چگونه اطلاعات را پردازش میکند و یا چگونه میتوان مغز را به کمک شبیهسازی کامپیوتری، مطالعه کرد، همان اندازه اهمیت دارد که مطالعه یک سلول عصبی و یا ناحیهای از مغز که فرمانهای حرکتی را کنترل میکند. این زمینه گسترده فعالیت، باعث شده تا رشتههای مختلف زیستشناسی، ریاضیات، فیزیک و علوم و مهندسی کامپیوتر تا علوم عصبشناسی، روانشناسی و حتی فلسفه، در پیشرفت این شاخه جدید علم، سهم مهمی به عهده داشته باشند. البته مسائلی که امروزه تحت عنوان علوم عصبشناختی مورد توجه قرار گرفتهاند، همیشه در بین دانشمندان و انسانهای کنجکاو و علاقهمند، مطرح بودهاند. ولی چند اتفاق مهم در چند دهه اخیر، در شکلگیری این رشته، بسیار مؤثر بوده است که یکی از آنها، پیشرفتهای تکنولوژیکی است که توانسته است ساختارهای مغز را در ابعاد کوچک و بزرگ، آشکارتر سازد. مثلا ما میتوانیم به کمک میکروسکوپهای مدرن امروزی، ساختارهای مولکولی اتصالات عصبی را در مقیاس نانو رؤیت کنیم و بخشهایی را در مقیاس میلیمتر، به کمک پردازشگرهای قوی، بازسازی کنیم. از طرفی به کمک دستگاههایی مثل fMRI، میتوانیم فعالیتهای مغزی یک انسان را بدون آن که به مغز آسیبی بزنیم، مشاهده کنیم و نواحی مختلف مغز را که در انجام یک عمل خاص دخالت دارند، در مقیاس سانتیمتر و حتی میلیمتر شناسایی کنیم. اینجاست که میبینیم افزایش بیسابقه قدرت ذخیرهسازی و پردازش اطلاعات در دو دهه اخیر، توانسته است در پیشبرد این علم، نقش مهمی بازی کند. به عنوان نمونه، حجم اطلاعات مربوط به اتصالات عصبی مغز موش به ازای هر میلیمتر، در مقیاس ترابایت (۱۰ به توان ۱۲ بایت) است. به همین ترتیب، شبیهسازی بخش کوچکی از کار مغز، نیازمند پردازشهای سطح بالایی است که تنها در سالهای اخیر میسر شده است. همچنین در سالهای اخیر، بسیاری از محققین ریاضیدان و فیزیکدان و دانشمندانی که به مطالعه سیستمهای پیچیده علاقه دارند، سعی دارند که آخرین ابزارها و دستآوردهای خود را در زمینه مطالعه مغز و فعالیتهای شناختی آن، به کار گیرند. مجموعه این عوامل، باعث شده است که این علم از ابتدا، بر طبیعت میانرشتهای حوزههای تحقیق، تأکید داشته باشد و کار گروهی در آزمایشگاههای معتبر دنیا، بیشترین اهمیت را داشته باشد. اولین دوره از مسابقات علوم اعصابشناختی در ایران نیز چنین هدفی را دنبال میکند و قصد دارد از همان ابتدا، دانشآموزان علاقهمند از همه رشتههای مرتبط، در انجام مسابقه و ادامه تحقیقات علمی، کار گروهی و فعالیت جمعی را در این رشته تجربه کنند.